در استان اردبیلی که افزایش یک و نیم درجه ای میانگین دما دارد و شاهد تکرار سیل و آبگرفتگی در اوج خشکسالی هستیم و در سالهای اخیر به ویژه امسال بر اثر از سیل و خشکسالی خسارت سنگینی متحمل شده است، سوال اساسی در شرایط کنونی این است که چه کار کنیم که پدیده تغییر اقلیمی منطقه ما را غیرقابل زندگی نکند و خسارت‌ها به حداقل برسد.

به گزارش پایگاه خبری و اطلاع رسانی کلبه خبر، تغییرات اقلیمی و خشکسالی در چند سال اخیر دنیا را درگیر کرده است ومنطقه ما نیزاز این قاعده مستثنی نیست و حتی تکرار سیل، آب‎گرفتگی وخسارت‌های بعدی آن‌ در اوج خشکسالی وکم‌آبی استان اردبیل موید آن است که این منطقه بیش از مناطق دیگر تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته‌است.

 

تازه‌ترین تحقیقات نشان می‌دهند که سیل و خشکسالی رابطه‌ مستقیم با گرم شدن زمین دارد و در سالهای آینده سیل و خشکسالی‎‌ها بیشتر و گسترده‌تر و طولانی‌تری را شاهد خواهیم بود؛ طبق آخرین گزارش تحقیقاتی مجله علمی « نیچرواتر» که یورونیوز آن را منتشر کرده است شدت خشکسالی و بارندگی شدید در دو دهه اخیر به طرزبی‌سابقه‌ای افزایش یافته است.

 

براساس این تحقیقات، ارتباط قوی بین افزایش سیل، خشکسالی و افزایش میانگین دمای زمین وجود دارد؛ داده‎های این تحقیقات تأیید می‌کند که همزمان، شدت بارندگی و خشکسالی به دلیل استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی و سایر فعالیت‌های انسانی که گازهای گلخانه‌ای را آزاد می‌کند، در حال افزایش است.

 

متیو رودل، معاون مدیرعلوم زمین مرکز پروازهای فضایی «گودار ناسا» که در این پروژه همکاری کرده است، می‌گوید: «از اینکه دیدم شدت افزایش خشکسالی و میزان بارش باران در جهان تا چه اندازه به میانگین دمای جهانی وابسته است، شگفت زده شدم.»

طبق این تحقیق علمی، جو گرمتر زمین، سرعت تبخیر آب را در دوره‌های خشک افزایش می‌دهد، همچنین این جو، بخار آب بیشتری را در خود نگه می‌دارد که به افزایش بارندگی‌های شدید دامن می‌زند اما در شرایط کنونی برای غرق‌نشدن در سیل مشکلات تغییرات اقلیمی به ویژه جاری شدن سیل که با اندک بارشی اتفاق می‌افتد،چه باید کرد؟

 

از طرفی کارشناسان حوزه آب و خاک معتقدند بارش‌های رگباری سیل‌آسا یک فرصت ارزشمند برای تغذیه منابع آبی سطحی و زیرسطحی در دوره خشکسالی مفرط است و و طبق اذعان این کارشناسان خشکسالی و سیل دو روی سکه‌ اند؛ به گونه‌ای که بارش‌های شدید تابستانه و هدایت میلیون‌ها مترمکعب رواناب و سیلاب فرصت مغتنمی برای بخش کشاورزی است تا مرهمی بر زخم خشکسالی شدید این سال‌ها باشد.

 

اما در استان اردبیلی که براساس گفته مدیرکل هواشناسی این استان، افزایش یک و نیم درجه ای میانگین دما دارد و شاهد تکرار سیل و آبگرفتگی در اوج خشکسالی هستیم و در سالهای اخیر به ویژه امسال بر اثر از سیل و خشکسالی خسارت سنگینی متحمل شده است، سوال اساسی در شرایط کنونی این است که چه کار کنیم که پدیده تغییر اقلیمی منطقه ما را غیرقابل زندگی نکند و خسارت‌ها به حداقل برسد؟

 

رضا سلیمی مدیر رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای اردبیل، ۲۵ مرداد ماه امسال درخصوص اقدامات شرکت آب منطقه ای اردبیل در راستای فعالیت‌های پیشگیرانه وقوع سیلاب  در این استان گفته است: با نگاه ویژه و مثبت مدیران شرکت، بالغ بر ۷۸ میلیارد ریال از محل اعتبارات جاری و استانی برای لایروبی و بازگشایی نقاط حساس و تهیه نقشه خطرپذیری سیل در استان اردبیل در جهت مقابله با سیلاب احتمالی در پاییز ۱۴۰۲ در نظر گرفته شده است.

طبق اظهارات این مسئول این مسئول حتی بخشی از سیلاب‌های نیمسال اول که در بخش شمالی استان اردبیل به وقوع پیوست در سدهای منطقه ذخیره‌سازی شد و در فصل زراعی جاری برای استفاده بهینه کشاورزان منطقه تخصیص خواهد یافت.

 

طبق اظهارات سلیمی که در پرتال آب منطقه ای اردبیل منتشر شده است: سدهای استان بویژه سد عمارت به‌عنوان بزرگترین سد استان اردبیل، در کنترل به‌موقع سیلاب‌های نیمسال اول امسال نقش اساسی داشتند

 

بر اساس این خبر، مدیر رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه ای اردبیل با تاکید بر مستندسازی و جمع آوری داده ها در حوزه بارش و سیلاب توسط شرکت آب منطقه ای اردبیل گفته است: هماهنگی و همراهی دستگاههای مرتبط در بازه زمانی قبل از وقوع سیلاب باید بیش از پیش باید مورد نظر قرارگیرد تا بتوانیم بهترین و مطلوب ترین برنامه ریزی ها و اقدامات اجرایی موثر را بعمل آوریم.

 

وی اضافه کرده است: سیلابی که در سال جاری در سطح استان به وقوع پیوست، باعث شد تا نگاه مسئولان به بحث مدیریت پیشگیرانه، بیشتر و ضرورت اقدامات عاجل در این زمینه، به خواستی جدی تبدیل شود.

 

سلیمی افزود: مدیریت به موقع و مناسب و اقدامات پیشگیرانه برای مواقع بارندگی و سیلاب احتمالی پیش رو در فصل پاییز در سطح استان توسط دستگاههای مرتبط می‌تواند، عاملی شود تا از تلفات جانی و بروز مشکلات جدی جلوگیری شود.

مدیر رودخانه ها و سواحل شرکت آب منطقه ای اردبیل  تصریح کرده است: این استان در راستای مقابله با بحران‌های ناشی از سیلاب اقدام‌های خوبی از جمله مطالعه نقشه خطرپذیری سیلاب دراستان در دستور کار قرار گرفته است ودر حال حاضر ۱۵۰ نقطه سیل خیز و حادثه آفرین شناسایی و به تفکیک به دستگاههای متولی ارسال شده است تا اقدامات لازم جهت رفع نواقص و کاستی ها توسط هر دستگاه صورت پذیرد.

به گزارش سبلان ما و به نقل از روابط عمومی آب منطقه ای اردبیل، حمید حاتمی، نیز درباره عملیات لایروبی و بازگشایی رودخانه‌ها و مسیل‌های استان اردبیل گفته است: در دو سال اخیر با هدف افزایش ظرفیت آب‌گذری رودخانه و حصول اطمینان از عبور ایمن سیلاب، ۲۰ کیلومتر از رودخانه‌ها و مسیل‌های استان لایروبی و بیش از ۱۲ کیلومتر ساماندهی شده است.

نماینده مجری طرح های مهندسی رودخانه و تاسیسات آبی شرکت آب منطقه‌ای اردبیل با بیان اینکه در یکسال گذشته حدود ۱۶٫۵ کیلومتر از رودخانه‌های استان لایروبی و بازگشایی شده است، تصریح کرد: این مقدار عملیات در رودخانه های گیوی چای، هرو چای، قوریچای، شاهرودچای، بالیخلو، قره سو و سوهاچای انجام گرفته است.

وی اضافه کرد: با تلاش همکاران در دو سال گذشته ۳۵ هکتار از اراضی واقع در بستر رودخانه‌ها در سطح استان آزادسازی شده است.

حاتمی گفت: در راستای اجرای تکالیف قانونی این شرکت مبنی بر تعیین حدود و بستر حریم رودخانه و مسیل‌ها، در یکسال گذشته قرارداد انجام مطالعات تعیین حدود بستر و حریم رودخانه‌ها برای ۱۶۰۰ کیلومتر از رودخانه‌ها و مسیل‌های استان منعقد شده است.

وی با اشاره به وقوع سیلاب‌های اخیر در شهرستانهای گرمی، مشگین‌شهر و بیله‌سوار، به اهمیت لایروبی و آزادسازی رودخانه‌ها و مسیل‌های استان بالاخص بازه‌های اضطراری تاکید و ادامه داد: آخرین وضعیت کلیه بازه های اضطراری استان استخراج شده که به محض تخصیص اعتبارات لازم عملیات لایروبی و ساماندهی در آنها شروع خواهد شد.

مهندس حاتمی همچنین با تاکید بر تداوم برنامه‌های لایروبی، ساماندهی و آزادسازی رودخانه ها و مسیل های استان اظهار امیدواری کرد با تخصیص اعتبار لازم بخش قابل توجهی از رودخانه های استان  لایروبی و ساماندهی خواهند شد.

اما سیل هفتم شهریورماه سالجاری در مشگین‌شهر و تکرار خسارت سنگین این سیل، مؤید آن است که در انجام اقدامات عاجل در مدیریت پیشگیری سیلاب‌ها در استان اردبیل، آن چنان که باید به اندازه کافی موفق عمل نکرده‌ایم و عملا فرصت استفاده از مهار آب‌روان‌ها را برای جبران کم آبی به راحتی از دست می‌دهیم.

 

انتظار می‌رود طرحی جامع برای ذخیره سیلاب‌های ایجاد شده در استان اردبیل ترسیم و معجزه آبخیزداری از طریق همزیستی با سیل اتفاق بیفتد.

انتهای خبر/ ش