به گزارش خبرنگار کلبه خبر، عید فطر در بین مردم استان اردبیل سبک و سیاقی خاص دارد، به‌گونه‌ای که مردمان این دیار از چند روز مانده به عید فطر خود را برای مراسمی خاص آماده می‌کنند.
خرید «فطیر بایراملیقی» (عیدانه برای نوعروسان)، تهیه وسایل برای پخت حلوای ویژه عید فطر، برپایی آیین «قره بایرام» (دیدار از مصیبت‌زدگان) و البته برنامه‌ریزی برای دیدوبازدید از جمله کارهایی است که اردبیلی‌ها، از چند روز قبل از عید فطر در حال تدارک برای انجام آنها هستند، البته در دیار سبلان مرسوم است که زکات فطریه را شب عید کنار می‌گذارند و بعد مراسم عید فطر را انجام می‌دهند.
«گلین پایی»؛ عیدانه ویژه نوعروسان در اردبیل
«فطیر بایراملیقی» یا «گلین پایی» عیدانه‌های ویژه نوعروسان اردبیلی است و از قدیم‌الایام رسم بر این است که خانواده داماد به همراه فامیل شب عید فطر، برای عروس تحفه می‌برند که در بین هدایا حلوای مخصوص نیز برای عروس خانم برده می‌شود؛ این حلوا طی آدابی خاص پخته می‌شود و برای آماده‌کردن آن زنان فامیل در بعدازظهر آخرین روز ماه رمضان و قبل از اعلام ماه شوال در خانه داماد جمع می‌شوند تا حلوای مخصوص را بپزند.
کادوهای نوعروسان اردبیلی در عید فطر بسته به وسع خانواده‌ها از طلا، جواهر و لباس متفاوت است؛ اما سینی حلوای مخصوص تزیین شده، تحفه‌ای مخصوص در عید فطر برای نوعروسان است که برای هر نوعروس برده می‌شود.
پخش حلوای مخصوص عید فطر بین هفت همسایه
حلوا که شیرینی مخصوص عید فطر در استان اردبیل است و معمولاً در عید فطر با آن از میهمانان پذیرایی می‌شود، بسته به سلیقه، ذائقه و منطقه به شکل‌های مختلف پخته می‌شود، به فرض در اردبیل حلوای سیاه که پختن آن هم زحمت فراوان می‌خواهد، مقبولیت بیشتری دارد؛ اما در مشکین‌شهر نوع دیگری از حلوا مثل «اوماج حلواسی» یا «قوری حلوا» مقبولیت بیشتری دارد.
آنچه که شیرینی حلوا را در عید فطر دو چندان می‌کند، رسم دادن حلوا به همسایه‌ها و خواهران و دختران خانواده است که این تحفه بردن هرچند به‌اندازه یک نعلبکی هم باشد، شیرینی روز عید فطر را صد چندان می‌کند.
اردبیلی‌ها بر این باورند که حتماً باید حلوای ویژه عید فطر را به هفت همسایه بدهند که معمولاً در قدیم همسایه‌ها در اولویت بودند، اما اکنون خانواده درجه یک در اولویت هستند.
طرز تهیه حلوای اوماج
طرز تهیه حلوای اوماج به این شکل است که ابتدا آرد را داخل یک سینی ریخته و سپس به‌آرامی و کم‌کم شیر را به آرد اضافه کنید، برای تبدیل آرد به اوماج آن را با دست به‌خوبی ورز دهید تا شیر به خورد آرد برود، سپس اوماج را روی یک پارچه پهن کنید تا خشک شود.
برای درست‌کردن شربت حلوا، شکر و زعفران را با هم مخلوط می‌کنیم، سپس شیره انگور و شیره نبات را اضافه و روی شعله قرار می‌دهیم تا بجوشد.
زمانی که اوماج‌ها خشک شدند آنها را با دست به‌آرامی از سوراخ آبکش رد کنید.
تابه یا ظرف موردنظر را روی شعله بگذارید سپس روغن را به آن اضافه کنید تا گرم شود، اوماج‌ها را داخل تابه سرخ کنید تا زمانی که رنگ آن عوض شود و مراقب باشید تا اوماج‌ها نسوزد.
گلاب و پودر هل و زعفران داخل شربت اضافه کنید و سپس شربت را روی حلوا بریزید، حلوا را روی حرارت هم بزنید تا شربت به خورد حلوا برود، این کار را تا زمانی که حس کنید حلوا دون، دون شده ادامه دهید و سپس از روی حرارت برداشته و به شکل دلخواه آن را تزیین کنید.
اقامه نماز عید فطر و صفوف فشرده
اما با اعلام روز اول ماه شوال و فرارسیدن روز عید سعید فطر، همه خود را برای اقامه نماز عید فطر به محل برگزاری مراسم می‌رسانند و معمولاً مساجد تمام محلات نماز عید فطر برگزار می‌شود؛ اما در اردبیل معمولاً نماز عید فطر در شهیدگاه و زیر آسمان آبی برگزار می‌شود و صفوف فشرده نماز عید فطر جلوه‌ای زیبا را به تصویر می‌کشد؛ اما اگر هوا برفی و بارانی باشد معمولاً نماز عید فطر در اردبیل در مصلی اردبیل برگزار می‌شود.
قره بایرام آئینی به‌یادگارمانده از گذشتگان در اردبیل
پس از اقامه نماز عید فطر معمولاً اردبیلی‌ها به زیارت اهل قبور می‌روند و حلوا و خرما خیرات می‌کنند و پس از بازگشت از زیارت اهل قبور، دیدار از مصیبت‌زدگان و دلجویی از آنها آیینی متداول در اردبیل است؛ به این آئین در گویش آذری «قره بایرام» می‌گویند و رسم بر این بوده که خانواده‌های داغدار در قدیم با پهن کردن سفره در اتاق مهمان و گذاشتن حلوا و نان، خرما و میوه از مهمانانی که برای عرض دلجویی از آنها آمده‌اند، پذیرایی می‌کنند؛ اما امروز این رسم نیز کمی تغییریافته است اما همچنان اسباب پذیرایی از خرما و حلوا به سبک جدیدتر در منازل متوفی یا مساجد برپا می‌شود.
دیدار بزرگترها دیگر آداب مرسوم اردبیلی‌ها در عید فطر
دیدار از ریش‌سفیدان خانواده‌ها در عید فطر هم از دیگر آدابی مرسوم در اردبیل است که در استان اردبیل از قدیم مرسوم بوده است و حتی فرزندانی که در دیار غربت نیز به سر می‌برند در عید فطر خود را به اردبیل می‌رسانند تا این لحظات بی‌نظیر را در کنار خانواده به شادمانی و سرور بگذرانند.