به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و اطلاع رسانی کلبه خبر،، استان اردبیل، به عنوان یکی از ارکان اصلی تولیدات کشاورزی در ایران، سهم قابل توجهی در تأمین امنیت غذایی کشور ایفا می‌کند. این استان با تولید سالانه بالغ بر ۴.۵ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی، حدود ۴ درصد از کل تولیدات کشاورزی کشور را به خود اختصاص داده و نقش مهمی در تأمین نیازهای داخلی و صادرات محصولات ایفا می‌کند.
با وجود این ظرفیت عظیم، متأسفانه در حال حاضر استان اردبیل با تلاطمات شدید و افزایش روزافزون قیمت‌ها در بازار محصولات کشاورزی مواجه است. به عنوان نمونه، محصولاتی نظیر سیب‌زمینی (که اردبیل به عنوان یکی از اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان آن در سطح کشور شناخته می‌شود)، گوشت و حبوبات، با نوسانات قیمتی قابل توجهی دست به گریبان هستند. این مسئله، این پرسش اساسی را مطرح می‌سازد که چرا در استانی که خود در خط مقدم تولید قرار دارد، قیمت این محصولات نه تنها تفاوتی با سایر مناطق نداشته، بلکه در مواردی حتی گران‌تر نیز به فروش می‌رسد؟
این گزارش، با هدف بررسی دقیق این وضعیت، شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش قیمت‌ها و ارائه راهکارهای پیشنهادی برای بهبود شرایط، تهیه شده است.
اردبیل، قطب کشاورزی درگیر گرانی است
بر اساس مشاهدات میدانی خبرنگار کلبه خبر،، نارضایتی از افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها تنها به مصرف‌کنندگان محدود نمی‌شود، بلکه تولیدکنندگان و فروشندگان نیز از این وضعیت متضرر شده‌اند.
یکی از قصابان شهر، با ابراز نارضایتی از کاهش قدرت خرید مردم به خبرنگار «سبلان ما» می‌گوید: «مردم بیشتر نگاه می‌کنند و رد می‌شوند، قدرت خرید ندارند. مشتری که تا چندی پیش گوشت را به صورت شقه‌ای می‌خرید، حالا توان خرید یک یا دو کیلو بیشتر را ندارد.»
این قصاب در ادامه افزود: «گوشت تنظیم بازاری را ۳۹۹ هزار تومان می‌فروشند، اما برخی‌ها حتی توان خرید آن را هم ندارند. من خودم که هفته‌ای ۶ لاشه گوسفندی می‌فروختم، حالا فروش یک لاشه هم ندارم.»
یکی از شهروندان نیز با انتقاد از بی‌انصافی برخی فروشندگان به خبرنگار «سبلان ما»، می‌گوید: «برخی از فروشنده‌ها انصاف ندارند. به عنوان مثال، سیب‌زمینی را که ۸ هزار تومان از تولیدکننده خریده‌اند، الان ۴۸ هزار تومان یا بالاتر می‌فروشند. واقعاً با این بی‌انصافی چه باید کرد؟»
از سوی دیگر، یک فروشنده با اشاره به شرایط حاکم بر بازار، می‌گوید: «برای من فروشنده چه فرقی می‌کند؟ من ارزان بخرم، یک سود ناچیز روی آن می‌کشم و می‌فروشم و گران هم بخرم، همین قضیه تکرار می‌شود و با سودی ناچیز آن را به مردم می‌فروشم».
این فروشنده در ادامه تأکید می‌کند: «گاهی اوقات تا کالا از سایر شهرها و استان‌ها به دست ما برسد، قیمت تمام شده آن برای ما گران درمی‌آید. به نظر من اگر قانون عرضه و تقاضا در بازار متعادل باشد، دیگر خبری از نوسان قیمت نخواهیم داشت.»
یکی دیگر از بازاریان اردبیلی معتقد است: «به نظر من دولت دست از سر بازار بردارد، همه چیز به روال عادی برمی‌گردد و قیمت‌ها رقابتی شده و ثبات قیمت هم خواهیم داشت.»
شهروند دیگری نیز با تأکید بر لزوم رعایت انصاف، می‌گوید: «در عین حال که باید رعایت انصاف را داشته باشیم و به قول معروف به هم رحم کنیم، دولت هم می‌تواند با برنامه‌ریزی درست و جامع قیمت‌ها را تنظیم کند. این واقعاً عجیب است که چطور این همه گوشت ۲۹۹ هزار تومانی وارد می‌شود تا قیمت گوشت را متعادل کند، اما نمی‌توان جلوی افزایش قیمت‌ها را گرفت؟».
عدم ثبات قیمت برخی کالاها در بازار اردبیل؛ تقصیرکار کیست؟
در این شرایط این سوال مطرح می‌شود که مقصر این وضعیت نابسامان و شیر تو شیر قیمت کیست؟ دولت یا مردم؟
نوبخت اژدری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگا کلبه خبر، با تأکید بر اینکه برخی تصمیمات جهانی و سیاست‌های کلی بر افزایش کالاها تأثیرگذار است بیان داشت: باید توجه داشت که سیاست ارزی بانک ملی و نرخ تضمینی نیز بر جابه‌جایی قیمت‌ها مؤثر است و باید اعلام کنم که افزایش نجومی قیمت برخی از کالاهای اساسی در اردبیل از جمله سیب‌زمینی به سطح عرصه این کالاها بر نمی‌گردد.
وی ادامه داد: ما در تامین کالاهای اساسی مشکلی در استان اردبیل نداریم و حتی بیش از نیاز استان هم ذخیره‌سازی شده است.
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل نمی‌توان صرفاً تولیدات را در خود استان مطلوب نگه داشت و این تولیدات را شناور نکرد؛ ما الان نیاز کالاهای اساسی چند استان را تأمین می‌کنیم و خاصه در مورد سیب‌زمینی هم تا همین چند وقت پیش صادرات داشتیم.
وی گفت: باید توجه داشت که ما در محاصره اقتصادی هستیم افزایش قیمت سراسری بوده و در حوزه‌های مختلف رخ‌داده است، حتی شاهد بودیم که در سال گذشته سیب‌زمینی ما را ۵ هزار تومان هم نمی‌خریدند!
اژدری خاطرنشان کرد: سال گذشته با هزاران گرفتاری ما ۱۰۷ هزار تن سیب‌زمینی را خریداری کردیم و نگذاشتیم سیب‌زمینی‌کاران ما متضرر شوند؛ ۴۰ هزار تن صادر شد این در شرایط بود که البته در برخی از استان‌ها سطح زیر کشت هم پایین بود.
وی با اشاره به نوع سیب‌زمینی اردبیل، بیان داشت: محصول استان آگریا است که بیشتر در صنایع تبدیلی، تکمیلی و خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و قیمتش نیز گران‌تر از سایر اقلام این محصول است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اذعان داشت: ما سه برابر نیاز استان سیب‌زمینی تولید می‌کنیم که مقداری از آن در خود استان و بقیه به سایر استان و به خارم صادر می‌شود؛ امسال جلوی صادرات باز بود و تا چند روز پیش مجوز صادرات می‌دادیم و ممنوعیت نداشتیم و اگر تعادل قیمت داشتیم این روند ادامه پیدا می‌کرد؛ این در حالی است سال قبل چون ممنوعیت صادرات داشتیم سیب‌زمینی در انبارها روی دست کشاورز ماند.
بیشتر سیب‌زمینی‌های انبارهای اردبیل برای بذر است
وی در پاسخ به این سؤال که چرا باوجود قیمت بالا شاهد احتکار و این محصول در استان اردبیل هستیم بیان داشت، طبق آمار ما ۱۴۸ هزار تن سیب‌زمینی در انبارهای اردبیل داریم که ۸۰ تن آن بذر ما است و مقدار باقیمانده نیز هر روز ۳ تن مصرف می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: حتی از ۵ انباری که کشف شده و تحویل تعزیرات شده است شاهد بودیم که برخی با صنایع تبدیلی قرارداد دارند.
افزایش ۵۰۰ درصدی قیمت سیب‌زمینی اردبیل
اژدری در پاسخ به این سؤال که با یک حساب سرانگشتی سیب‌زمینی اردبیل از ۵ هزار تومان در سال گذشته به میانگین بالاتر از ۵۰ هزار تومان رسیده است این یعنی محصول راهبُردی افزایش قیمت ۵۰۰ درصدی داشته است این در حالی است که حقوق‌ها ۲۰ درصد افزایش خواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: برای یک عده کالاهای اساسی دولت نرخ‌گذاری انجام داده که بر اساس این قیمت بازرسان صمت تعزیرات و جهاد کشاورزی به آن ورود می‌کنند این در حالی است که سیب‌زمینی قیمت‌گذاری نشده است و نمی‌توان به آن ورود کرد.
تعزیرات برای متخلفان از قیمت‌های مصوب پرونده تشکیل می‌شود
علی رحیم‌زاده مدیرکل جدید تعزیرات حکومتی استان اردبیل در پاسخ به این سؤال که تعزیرات چگونه می‌تواند گرانی‌ها را کنترل کند، به خبرنگار کلبه خبر، گفت: برای قیمت‌های مصوب دولتی و رسمی پرونده تشکیل می‌شود و رسیدگی‌ها نیز بر اساس مستندات فاکتور خرید، درصد سود قانونی و بیمه و هزینه حمل نقل این رسیدگی‌ها انجام می‌شود.
قیمت را شرایط بازار تعیین می‌کند
وی در پاسخ به این سؤال که چرا قیمت محصولاتی همچون گوشت و سیب‌زمینی که تولید خود استان اردبیل است در نقاط مختلف این استان متفاوت است، بیان داشت: برای این کالاها قیمتی مشخص نشده است و این شرایط بازار است که قیمت را تعیین می‌کند.
وی تأکید کرد: تعزیرات مرجع رسیدگی‌کننده است و در برخورد با برهم‌زنندگان نظام اقتصادی هیچ کوتاهی نکرده است.
رحیم‌زاده متذکر شد: در طول ۱۱ ماه گذشته ۱۱ هزار پرونده تشکیل شده به ۹۰ درصدشان رسیدگی شده است.
وی ادامه داد: اکیپ نظارت و بازرسی تعزیرات، صنعت و معدن و جهاد کشاورزی در سطح بازار حضور دارد و برای تنظیم بازار نظارت‌ها تشدید شده است.
وی ادامه دارد: برای ۴ هزار و ۷۰۰ تن سیب‌زمینی احتکار شده جریمه ۶۵۰ میلیون‌تومانی صادر شده است که جرم محتکران معمولاً عدم درج قیمت و گران‌فروشی بوده است.
ضرر اصناف اردبیل از عدم ثبات قیمت‌ها: اجاره‌بها کمرشکن است
مهدی دانشیان رئیس اصناف اردبیل اما در خصوص گرانی در بازار اردبیل و قیمت ساعتی به خبرنگار کلبه خبر، می‌گوید: الان شرایط جوری شده است که مغازه‌دار قیمت ساعتی را در نظر می‌گیرد و هر صبح و عصر قیمت می‌گیرد.
گرانی‌های بازار اردبیل ناشی از اجاره‌بها، مالیات و هزینه تمامشده است
وی با اذعان به اینکه اصناف مجاز به کشیدن سود ۳ تا ۱۶ درصدی بر روی کالا هستند، می‌گوید: اصناف هم در این اوضاع متضرر شده‌اند چرا که ۳۰ تا ۴۰ درصد اصناف اردبیل اجاره‌نشین هستند و چون همه چیز به قیمت ارز برمی‌گردد؛ بنابراین با افزایش قیمت ارز اجاره‌بها و قیمت کالاهای خریدی اصناف نیز افزایش می‌یابد.
رئیس اصناف اردبیل خاطرنشان کرد: وقتی اجاره‌بها در منطقه‌ای گران‌تر باشد قطعاً قیمت در آن منطقه نیز گران‌تر خواهد بود.
ره گفته وی اجاره‌بها، مالیات و هزینه تمام شده موضوعاتی است که بخشی از گرانی‌های موجود در بازار اردبیل به آن برمی‌گردد.
به فکر حل ریشه‌ای مشکل گرانی باشیم
باید توجه داشت گرچه استان ما تولیدکننده است؛ اما کشور ما واردکننده است و اگر در مقطعی جلوی واردات گرفته شود با افزایش قیمت مواجه خواهیم بود و علاوه بر این برخی سیاست‌گذاری‌ها از جمله ممنوعیت واردات و صادرات نیز به نوسان قیمتدر بازار دامن می‌زند؛ اما مهم‌تر از آن این است که باید برای رفع گرانی وبزرگ‌تر کردن سفره مردم باید برنامه‌ای منسجم داشته باشیم و با کارهای مقطعی به فکر حل مشکل گرانی نباشیم؛ ختم کلام اینکه مردم ایران شایسته بهترین‌ها هستند و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های کشور چهارفصل ایران و برنامه‌ریزی درست می‌توان، ثبات را به بازار برگرداند.ر